Brief van de Dag in De Morgen 29 maart : Belgische vrijwilligers voor Syrië en het failliet van de oorlog tegen het terrorisme.

Luk Vervaet

Moet het idealisme van de jongeren, die zich aangesproken voelen door het drama in Syrië, ons verwonderen ? Bisschop Desmond Tutu deed deze week in The Guardian een oproep, die geen vertaling behoeft, onder de titel : « Syria: The Failure Of Our So-Called International Community.»¹ Amnesty International deed hetzelfde onder de titel : « Horror and heartbreak in Syria.» Jongeren hebben nog niet de onverschilligheid en de routine om met onrecht te leven, zoals dat wordt aangeklaagd in beide oproepen. Dat er onder hen zijn die vertrekken naar het front om op de een of andere manier de rebellen te steunen tegen de horror, die ze dagelijks en ongestraft via TV en internet aan zich zien voortrekken, is een fenomeen dat onvermijdelijk, universeel en van alle tijden is. Sommige jongeren moeten ook gedacht hebben dat het wat Syrië betreft wel ok was om te vertrekken, want het Westen steunt nu eenmaal het omverwerpen van Assad. Ze vergaten dat het Westen wél Assad en zijn regime uit de weg wil ruimen, maar even beducht en bevreesd is voor een Islamitische machtsovername.

De jonge vrijwilligers voor Syrië zijn niet anders dan Michaël Dewitte, Rita Vanobberghen, Roger Ponseele, Karin Lievens of Frans Wuytack die in de jaren 60, 70 en 80 van de voorbije eeuw naar de rangen gingen vervoegen van de guerrilla in Latijns-Amerika. Niet anders dan de Hollandse Tanja Niemeijer, die zich aansloot bij de Columbiaanse FARC.

Alleen zijn de tijden en de namen veranderd en zo ook de aanpak ervan.

In tegenstelling tot Frans heet de vrijwilliger nu vaak Mohamed en de katholieke bevrijdingstheologie, die als inspiratie diende, heet nu Jihad. Het jeugdig idealisme krijgt vandaag meteen een negatieve en criminele connotatie. Vandaag stopt men al die jongeren in de zak van de « Jihadisten », gebrainwasht en gemanipuleerd door « de Islamisten van Sharia4Belgium », die recruteren voor « islamfundamentalistische groepen ».

De aanpak zal dan ook louter repressief zijn.

De Minister van Binnenlandse zaken neemt het idee van Filip Dewinter over om een centraal meldpunt te creëren voor ouders van "Belgische strijders die naar Syrië trekken". Ze creëert een Task Force Syrië, bestaande uit alle politiediensten, die elke week zal vergaderen. In elke politiezone komt een referentiepersoon om « adequaat op het probleem te reageren. » « Want als deze jongeren terugkomen, zijn ze misschien nog veel radicaler dan toen ze vertrokken én dan kennen ze een en ander van explosieven. » Die Task Force liet ook al meteen weten waar het op staat : de nieuwe terrorismewet die op 14 maart jl. van kracht zal iedereen die ronselt, opleidt of aanspoort tot terreuracties bestraffen met tien jaar cel en 30.000 euro boete.

Het is u niet ontgaan dat er geen spoor is van dialoog. Noch van het in vraag stellen van het Belgische militaire engagement in de oorlogen van de afgelopen tien jaar : Afghanistan, Lybië of Mali.
Ik maakte de afgelopen tien jaar de bestraffing mee van Belgische jongeren die naar Irak of naar Afghanistan vertrokken en terugkwamen. Ik volgde de rechtzaken van diegenen die men de « kamikazes voor Irak » of « filières voor Afghanistan » noemde en ik bezocht sommigen onder hen in de gevangenis. Want in tegenstelling tot hun collega's die naar Zuid-Amerika waren getrokken, werden deze jongeren bij hun terugkomst veroordeeld voor rechtbanken, die deden denken aan de religieuze inquisitie. Ze kregen draconische straffen, werden behandeld als terroristen, gevangen gezet en vaak opgesloten in isolement. Als straf, maar ook als afschrikking voor al de andere potentiële vrijwilligers.
Het heeft allemaal niet mogen baten. Vandaag zijn er meer vrijwilligers dan ooit en spreekt men van een toenemende radicalisering onder moslimjongeren.
Misschien moet men eens teruggaan naar de wortels. Naar het islamofoob klimaat in dit land. Naar het behandelen van de Islam als een godsdienst van de vijand. Naar het gevoel onder veel moslimjongeren dat ze hier niet welkom zijn, en zeker hun hoofddoek niet. Naar hun uitsluiting zowel op de arbeidsmarkt zowel als in het uitgaansleven. En ja, we moeten terug naar de oorlog die tien jaar geleden begon. Zolang België zonder probleem soldaten stuurt het front van de « War on terror » en geen actieve vredespolitiek ontwikkelt, zullen er ook onvermijdelijk jongeren opstaan om te gaan helpen, en zelfs om te gaan meevechten, aan de andere kant.

1The Guardian, 26 March, 2013