Churchill YES! Cuba NO! : de de-radicalisering van de PVDA

door Luk Vervaet

(foto : de buste van Churchill naast het bureau van Bush)

Het moet te maken hebben met l’air du temps. Sinds het midden van het eerste decennium van de jaren 2000 is de PVDA bezig met de de-radicalisering van de partij. Het contrast tussen de oude PVDA en de nieuwe versie viel het afgelopen jaar elke politieke waarnemer op, toen de PVDA-volksvertegenwoordigers niet tegen de nieuwe antiterroristenwet stemden, die de Belgische nationaliteit wil afnemen van iedereen die van ver of dichtbij te maken heeft met terrorisme. Of toen de partij in een communiqué de klap die vakbondsman Tanguy Fourez uitdeelde aan politiecommissaris Vandersmissen (zie foto) veroordeelde als “immoreel en politiek onaanvaardbaar”.[1] 

Lang voorbij de tijden van de jaren 90’ van vorige eeuw, toen de PVDA in de strijd voor het openhouden van de Forges De Clabecq weigerde de klappen aan curator Alain Zenner te veroordelen. Net als de tijden van de Brusselse jongerenrevolte in 1997, na het doodschieten door de politie van een vermeende drugdealer, toen Xavier De Donnea de PVDA, nog “een organisatie van het terroristische type noemde, die de stadsguerrilla toepaste[2].

In de de-radicalisering van de PVDA is het veroordelen van elke vorm van geweld een sluitstuk. Maar niet alleen. De-radicalisering betreft ook het thema van racisme en oorlog en van het communistisch verleden en heden. Zo was er begin september de verontrustende opiniepeiling van RTBF/La Libre/Dedicated. Die stelde dat 80% van het kiezerspubliek van de PVDA in Brussel en Wallonië zich kantte tegen het stemrecht van migranten bij de regionale verkiezingen.[3] En begin oktober was er onder de titel “PTB : numéro 1 en Wallonie, c’est possible ?” (Wordt de PVDA de grootste partij in Wallonië?) een debat op RTL. Daar moesten Sofie Merckx en Marco Van Hees, respectievelijk lokaal verkozene en woordvoerster van de PVDA, en federaal verkozene, antwoorden op de vraag: “Wie verkiest u: Stalin of Churchill? Cuba of de Verenigde Staten?[4] 
De antwoorden deden menige kijker van zijn stoel vallen. Maar keren we eerst terug naar wat door de partij wordt voorgesteld als een vernieuwing van de partij en een noodzakelijke aanpassing aan de moderne tijden. Daar waar het in werkelijkheid gaat om een de-radicalisering, opgelegd aan, en geaccepteerd door, extreem-links.

Het de-radicaliseringsproces op wereldvlak

In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt dateert het begrip de-radicalisering niet van na de aanslagen in Parijs of Brussel. Het kader ervoor werd al uitgetekend na de val van het socialisme in 1989 en na de eerste Golfoorlog in 1990-1991. Op een moment waarop de hele planeet werd omgeturnd tot één grote vrije marktplaats en tot een jungle van oorlog en geweld, werd het de-radicaliseringsproces gelanceerd. Het ging erom een einde te maken aan het “linkse, rechtse of islamitisch (gewelddadig) extremisme”, met inbegrip van elk gedachtengoed dat zou kunnen leiden tot, of medeplichtig geacht wordt aan, terroristisch geweld[5]
Wie niet plooide, zou kennis maken met de ijzeren vuist van het imperialisme. Hetgeen in zijn meest extreme vorm zichtbaar werd in Palestina. Eerst werd daar elke – voorheen internationaal erkende - Palestijnse verzetsorganisatie, die weigerde de vredesakkoorden van Oslo van 1993-1995 te ondertekenen, op een lijst van terroristische organisaties geplaatst. Toen de bevolking van Gaza (zie foto) in 2009 massaal op één van die “terroristische” organisaties stemde, in casu Hamas, werd ze collectief gestraft. Gaza werd door Israël omgevormd tot de grootste openluchtgevangenis ter wereld, uitgestoten en slachtoffer van een Westerse boycot, en herhaaldelijk met bommen en raketten bestookt.

In Brussel herinneren we ons de periode van de jaren 90 als de start van de collectieve in verdenkingstelling van de Arabische en moslimgemeenschap in ons land als potentiële binnenlandse vijand. Arabische vrije radiostations, die “eenzijdig georiënteerde commentaren en de toespraken van Saddam Hoessein uitzonden, en die de medeplichtigheid van de Arabische landen aan de kant van het Westen aanklaagden[6] werden “zo goed als van verraad verdacht en onder toezicht van de autoriteiten geplaatst[7] of gesloten.    

Lukte de-radicalisering niet in Gaza, dan lukte die wel voor extreem-links in Europa.  De extreem-linkse partijen verdwenen, of maakten, zoals de SP-Nederland, zelfkritiek op hun extremisme. Of ze verdwenen in acceptabele sociaaldemocratische formaties als Syriza, Podemos, of Front de Gauche. Het is van deze evolutie dat ook de Belgische PVDA deel uitmaakt.      

Dat de de-radicalisering in de praktijk vrijwel alleen geldt voor “links en islamitisch extremisme”, en niet voor extreemrechts, hoeft geen betoog. Communisten moesten de prijs betalen voor hun steun aan “de verwerpelijke communistische dictaturen” en de Islamisten voor hun steun aan de al even “verwerpelijke dictators als Saddam Hoessein”. Wat extreemrechts betreft: sommige rechtse knokploegen verdwenen weliswaar in voortaan beschaafde extreemrechtse formaties, zoals het nieuwe Front National van Marine Le Pen. Maar de wervelstorm van racistische en extreemrechtse propaganda in Europa is dermate dat het extreemrechts extremisme zich de afgelopen decennia openlijk wist te nestelen aan en in het hoofd en de politiek van legale democratische partijen. Naar mijn weten is er extreemrechtse organisaties en partijen in Europa, na de moordpartijen van Anders B.Breivik in Noorwegen in 2011, geen strobreed in de weg gelegd. Evenmin werden er toen katholieke verenigingen gesloten of werden er controles georganiseerd in de kerken over hoe men van toen af aan de bijbel diende te lezen.

De-radicalisering en racisme

Na de bovenvermelde opiniepeiling schreef ik een artikel onder de titel : “De PVDA oogst wat ze zaait : 80% van zijn kiespubliek kant zich tegen het stemrecht voor migranten bij de regionale verkiezingen”.[8] Omwille van dit artikel, kreeg ik toen een antwoord vanuit de PVDA dat me een lijst van hun antiracistische activiteiten voorlegde onder de titel : “De waarheid heeft zijn rechten”.[9] Ik antwoordde dat het mij niet ging om een kritiek op de antiracistische activiteiten of op de inspanningen van militanten, dan wel om de politieke capitulatie van de partij voor het racisme, dat ons vandaag op de rand van de burgeroorlog dreigt te brengen.
Van de hardnekkigste antiracistische formatie in dit land, deradicaliseerde de partij zich tot een partij die het brandende thema van de strijd tegen het racisme, de islamofobie, de oorlog, de terreur van het antiterrorisme tegen Molenbeek en andere ‘gevarenzones’ ofwel schuwt, verzwijgt of zoveel mogelijk ontwijkt. Het gaat er de PVDA vooral om, om zich uit de wind te zetten, zich vooral niet op extremisme te laten pakken. Racisme, zo luidt de nieuwe politieke verantwoording, wordt ongedaan gemaakt door de eenheid van de werkende klasse in de strijd voor werk, pensioenen, tegen de multinationals. Ideologisch wordt het verantwoord met: “luisteren naar wat er als politieke boodschap kan passeren bij dé mensen”. Niet slecht zal u zeggen. De vraag is alleen: over welk soort eenheid, over welk proletariaat heeft men het? Als we aannemen dat ‘dé mensen’ niet bestaan als een en dezelfde categorie, maar zich opdelen in klassen, in armen en rijken, in racisten en slachtoffers van racisme, in uitbuiters en uitgebuitenen: over welke mensen spreekt men dan precies? Meer: als men als boodschap meegeeft aan zijn militanten dat het criterium is “wat er kan passeren in de strijd tegen het racisme”, dan verspreidt men de ideologie van de struisvogel, die de kop in het zand steekt voor een alsmaar oprukkend racisme en fascisme. 
 
Aan een volwaardig toegangsticket tot de media en tot de parlementaire instellingen hangt echter nog een ander prijskaartje. Dat werd duidelijk toen Marco Van Hees en Sofie Merckx op RTL-televisie een soort de-radicaliseringstest moesten ondergaan over de demonen uit het verleden. De inzet van dit soort spektakel-tv was duidelijk: is de PVDA wel echt zo betrouwbaar en zo democratisch als ze beweert?  Bevindt de partij zich nog altijd in het verfoeide communistische kamp of zit ze nu definitief in het kamp van de democratie en de vrijheid?   

De-radicalisering en communisme deel 1: Stalin of Churchill?

Het boek van PVDA-stichter en voorzitter Ludo Martens “Een andere kijk op Stalin” kwam als een donkere wolk opzetten, toen het eerste keuzeplaatje verscheen met daarop Stalin en Churchill. “Wie verkiest U?”, vroeg de journalist, “Stalin of Churchill ?”. “Churchill”, zei Sofie Merckx, die er later zou aan toevoegen dat de PVDA “een grote kuis had gehouden om zich van de demonen van het verleden te ontdoen.” “Geen van de twee, het is kiezen tussen de pest en de cholera”, zei Marco Van Hees, die zich nog vagelijk meende te herinneren dat Churchill nu ook niet bepaald democratisch was geweest in Zuid-Afrika? “Dat was voor hij eerste minister was tijdens de Tweede Wereldoorlog”, corrigeerde de journalist. Waarmee de eerste ronde werd afgesloten.
Dat er in de menselijke geschiedenis niets ergers heeft bestaan dan Stalin of Mao is sinds 1989 diep in het collectief bewustzijn gehamerd. Maar wat met massamoordenaar Winston Churchill? Het volstaat zijn naam in te tikken op google. Daar lees je dat zelfs de Amerikaanse president Obama de buste van Churchill, die naast het bureau van zijn voorganger Bush stond, terugstuurde naar Engeland. Omdat zijn Keniaanse grootvader in Churchill’s concentratiekampen voor de Keniaanse verzetsbeweging Mau Mau (zie foto), er zonder proces was opgesloten en werd gefolterd[10]

Misschien is Obama’s grootvader wel één van die “duizenden oude Kenianen, die door de Britse koloniale troepen werden mishandeld, verkracht en gefolterd tijdens de Mau Mau opstand (1951-1960), die intussen een eis van 200 miljoen pond schadevergoeding hebben ingediend tegen de Britse regering.”[11] Dit proces ging in 2016 van start.[12] Het gaat niet alleen over Kenia. Het was Churchill die na de Tweede Wereldoorlog het Griekse bevrijdingsleger ELAS en het nationaal bevrijdingsfront EAM uitroeide.[13] Of in India: “In India brak er in 1943 hongersnood uit in Bengalen, veroorzaakt- zoals de Nobelprijs Winnaar voor economie Amartya Sen heeft aangetoond- door de imperialistische politiek van de Britten. 3 miljoen mensen kwamen om van de honger terwijl Britse functionarissen Churchill smeekten om voedselhulp voor de regio. Churchill weigerde botweg. Hij stelde dat de hongersnood hun eigen schuld was omdat ze daar ‘kweekten als konijnen.’”[14] 

Churchill ging zelfs zover de aangeboden voedselhulp van Canada en de VS te weigeren. 
U vult zelf de lijst van Churchill’s genocidaire misdaden maar aan, begaan in Palestina, in Iran of in Ierland. Indien u na het opmaken van die lijst beslist Churchill’s misdaden te verontschuldigen, net als Sofie Merckx, omdat hij nu eenmaal “de held van de Tweede Wereldoorlog” was, verdient Stalin dan niet veel meer die verontschuldiging? Al was het alleen maar omdat de Sovjet-Unie, onder zijn leiding, met zijn twintig miljoen doden in de oorlog tegen het fascisme, de hoogste prijs van alle landen betaalde voor de overwinning op het fascisme?   

De-radicalisering en communisme, deel 2: Cuba of de Verenigde Staten?

Na geslaagd te zijn in de eerste test, - Stalin in de vuilbak kippen was voor de nieuwe PVDA  uiteindelijk niet zo moeilijk-, volgde, zoals dat wel meer gebeurt in quizprogramma’s, een moeilijkere vraag. “Wie verkiest U”, vroeg de journalist: “Cuba of de VS van Obama?” “Ja, als dokter kies ik dan toch voor Cuba, want daar is gratis geneeskunde”, zei Sofie Merckx. Met andere woorden, ze antwoordde niet als woordvoerster van een politieke partij, maar als dokter. Maar Marco Van Hees, noch de journalist in het panel, hadden vergeten dat gelijkaardige uitspraken van Raoul Hedebouw over Cuba de partij een vlaag van rechtse kritiek hadden bezorgd.[15]  En dus zei hij: “Net als bij vorige vraag kies ik voor geen van de twee, het is kiezen tussen de pest en de cholera”. En, ook al vroeg de journalist niet of Cuba het model was dat de PVDA in België wou invoeren, voegde hij er volledigheidshalve aan toe: “Ik kan hier blijven herhalen en herhalen dat de PVDA geen model heeft.”

(foto : Assata Shakur van de Black Panthers in Cuba)
Oordeel zelf waartoe de de-radicalisering van de PVDA leidt. Wanneer je het kleine Cuba, dat zich ooit losrukte uit zijn rol als bordeel en casino van de VS, dat vlaggendrager en toevluchtsoord werd van de revolutionaire beweging in zowat heel de wereld, voorstelt als een even dodelijke epidemie als de Verenigde Staten, de grootste op alle vlakken, inzake oorlogsvoering, gevangenisgoelag en politiemoorden op zijn zwarte bevolking, dan is elke verdere repliek overbodig.

Alleen nog dit: de uitspraken van de twee verkozenen van de PVDA zijn niet alleen een kaakslag voor Aleida Guevara, de dochter van Che, die door de PVDA al tweemaal op Manifiesta als publiekstrekker werd gebruikt. Het is vooral een kaakslag voor de jonge generatie van toen en nu. Voor de generatie jonge revolutionairen die zich in het laatste kwartaal van de vorige eeuw compromisloos aan de kant van de verworpenen der aarde schaarde. Aan de kant van de revolutionairen in de Derde Wereldlanden, die vaak in onmogelijke omstandigheden, iets probeerden te doen tegen wat wij noemden “het meest moorddadige, wrede en onmenselijke systeem op deze planeet: het imperialisme”. Een kaakslag ook voor de jonge generatie van nu, aan wie men in de huidige ideologische leegte geleerd heeft dat er geen alternatief bestaat voor het kapitalistisch systeem. Men hoeft niet verwonderd te zijn dat er voor een deel van de geradicaliseerde jeugd niets anders overblijft het perspectief van een Kalifaat.   




[5] Voor een beter begrip van de-radicalisering zie websites als : https://www.counterextremism.org/ , http://www.google.com/ideas/projects/network-against-violent-extremism/ , http://www.againstviolentextremism.org/  (Deze laatste werd door Google Ideas gelanceerd op de top tegen het gewelddadig extrémisme in Dublin in 2011. Het ging om een eengemaakt project tussen privé-partners als the Institute for Strategic Dialogue (ISD), ISD, Google Ideas, the Gen Next Foundation et rehabstudio).

Commentaires

Posts les plus consultés de ce blog

Nous étions au stade de foot...

« Changeons tout ! » : l’appel de la résistance palestinienne

La Tempête Al-Aqsa : Sur les tombes des martyrs, une ville nouvelle émerge