Pas d'interdit professionnel / Geen berufsverbot voor Luk Vervaet (FR/NL)

Luk Vervaet, enseignant de néerlandais à la prison de Saint-Gilles, se voit refuser l’accès de toutes les prisons belges depuis le 10 août, et ceci sans explication aucune, pour « raisons de sécurité ». Ce que contiennent ces raisons ne lui a toujours pas été communiqué, un mois après. Ses questions dérangeantes et ses nombreuses déclarations publiques à propos des situations intolérables dans les prisons belges seraient-elles un risque pour la sécurité ? Ou son engagement autour de l’affaire Bahar Kimyongür? Ou plutôt ses visites à l’ex-footballeur “terroriste” Nisar Trabelsi? L’opinion publique connaît la surpopulation carcérale et ses conséquences catastrophiques dans les prisons belges, souvent clouées au pilori par des rapports internationaux, mais nous pouvons supposer que les instances responsables ne souhaitent guère une dénonciation supplémentaire. Et si en outre, cette dénonciation porte sur les “prisons dans les prisons”, ces quartiers de haute sécurité exportés par les Etats-Unis après le 11 septembre 2001, alors l’accusateur devient presque naturellement persona non grata. Nous pouvons comprendre que les autorités soient devenues très nerveuses après tant d’évasions, mais le fond de l’affaire est que Luk Vervaet est un activiste des droits de l’homme pour les détenus. Pour les autorités, il est devenu gênant et indésirable. Dans le climat actuel de “lutte contre le terrorisme”, le vague motif “pour raisons de sécurité” est l’alibi parfait pour le viser et, qui sait, lui imposer une sourdine. Luk Vervaet risque par ailleurs de perdre son travail, car son employeur, l’asbl Adeppi, dépend de la bonne volonté de la direction des prisons et des autorités pénitentiaires belges. Les directions de prison peuvent, sous pression de l’échelon supérieur ou non, décider du jour au lendemain que les leçons de néerlandais ne sont plus nécessaires et toucher ainsi directement l’employeur de Luk Vervaet. Pour toute personne suspectée de terrorisme, les lois normales ne sont plus d’application : les traitements inhumains et humiliants ou les extraditions vers des États ne respectant pas le droit humanitaire international sont des pratiques acceptées. La Belgique livrera ainsi Nisar Trabelsi aux Etats-Unis et il s’en est fallu d’un cheveu que Bahar Kimyongür, Belge de naissance, soit extradé vers la Turquie via les Pays-Bas. Apparemment aujourd’hui, celui qui entretient des contacts ou défend les droits fondamentaux de personnes soupçonnées de terrorisme, devient lui-même un suspect, c’est ce que nous apprend la suspension de Luk Vervaet. L’ironie veut qu’il est aussi un membre fondateur de la Plate-forme pluraliste pour la défense de la liberté d’expression et risque de devenir maintenant une victime de la « chasse aux activistes » que cette plate-forme entend précisément dénoncer (comme lors de la plainte d’Electrabel contre les activistes de Greenpeace, accusés de « formation de bande »). Il est inadmissible qu’une personne qui rappelle aux autorités les règles élémentaires du droit soit menacée d’interdit professionnel ; ceci est indigne d’un État de droit. Luk Vervaet n’est malheureusement pas un cas isolé. L’opinion publique doit comprendre que dans l’ère post-11 septembre s’est développé un climat où tout activiste, ONG, organisation syndicale, intellectuel critique peut être dorénavant visé. C’est pourquoi nous protestons avec force contre l’interdit professionnel suspendu au-dessus de la tête de Luk Vervaet. Nous demandons que sa suspension soit immédiatement levée et que l'adeppi ne le licencie provisoirement pas.

NL

Luk Vervaet, leraar Nederlands in de gevangenis van Sint-Gillis, is zonder enige uitleg sinds 10 augustus de toegang geweigerd tot alle Belgische gevangenissen; ‘om veiligheidsredenen’. Wat die precies inhouden, is hem een maand later nog altijd niet meegedeeld. Maken soms zijn lastige vragen en talloze opiniestukken over wantoestanden in de Belgische gevangenissen hem tot een veiligheidsrisico? Of zijn inzet rond de zaak Bahar Kimyongür? Of eerder zijn bezoeken aan ex-voetballer ‘terrorist’ Nisar Trabelsi? De publieke opinie weet van de overbevolking en de bijhorende wantoestanden in de Belgische gevangenissen, die ook in internationale rapporten steevast worden gehekeld, maar we kunnen vermoeden dat menige verantwoordelijke niet zit te wachten op nog een aanklacht meer. En wie bovendien de ‘gevangenissen in de gevangenissen’ aankaart, de high security prisons die na 9/11 uit Amerika ook naar België zijn overgewaaid, wordt wellicht haast vanzelf persona non grata. We kunnen begrijpen dat de overheid nerveus is geworden na zoveel ontsnappingen, maar de grond van de zaak is dat Vervaet als mensenrechtenactivist voor gevangenen een lastpak en een ongewenste klokkenluider is. Het schimmig etiket ‘veiligheidsredenen’ is in het huidige klimaat van ‘de strijd tegen het terrorisme’ een perfect alibi om hem te treffen en, wie weet, een toontje lager te doen zingen. Vervaet hangt immers een ontslag boven het hoofd omdat zijn werkgever vzw Adeppi, die onderwijs in gevangenissen organiseert, afhankelijk is van de goodwill van de gevangenisdirecties en de Belgische penitentiaire overheid. De gevangenisdirecties kunnen, al dan niet onder druk van hoger hand, van vandaag op morgen beslissen dat de lessen Nederlands niet meer hoeven en zo rechtstreeks Vervaets werkgever treffen. Voor wie van terrorisme wordt verdacht, gelden de normale wetten niet meer: men mag onmenselijk en vernederend worden behandeld of uitgeleverd aan staten die het niet nauw nemen met het internationaal humanitair recht. Zo zal België Nisar Trabelsi uitleveren aan de VS en scheelde het geen haar of werd Bahar Kimyongür, geboren en getogen Belg, via Nederland aan Turkije uitgeleverd. Wie met terrorismeverdachten omgaat of hun basisrechten verdedigt, is echter blijkbaar ook verdacht, zo leert de schorsing van Luk Vervaet. De ironie wil dat Vervaet stichtend lid is van het pluralistisch samengestelde Platform voor Vrije meningsuiting en nu zelf een slachtoffer dreigt te worden van ‘de jacht op activisten’ die het Platform al herhaaldelijk aan de kaak heeft gesteld (zoals naar aanleiding van de klacht van Electrabel tegen Greenpeace voor bendevorming). Het kan gewoon niet dat iemand die een overheid herinnert aan elementaire rechtsregels dreigt te worden gebroodroofd: dit is een democratische rechtsstaat onwaardig. Helaas is Vervaet geen alleenstaand geval. De publieke opinie dient te beseffen dat in de nasleep van ‘post 9/11’ een klimaat is ontstaan waarin elke activist, elke NGO, elke vakbond, elke kritische intellectueel kan geviseerd worden. Daarom protesteren wij met klem tegen het Berufsverbot dat Vervaet boven het hoofd hangt. Wij vragen dat zijn schorsing onmiddellijk ongedaan wordt gemaakt en dat Adeppi voorlopig niet overgaat tot ontslag. Luk Vervaet, leraar Nederlands in de gevangenis van Sint-Gillis, is zonder enige uitleg sinds 10 augustus de toegang geweigerd tot alle Belgische gevangenissen; ‘om veiligheidsredenen’. Wat die precies inhouden, is hem een maand later nog altijd niet meegedeeld. Maken soms zijn lastige vragen en talloze opiniestukken over wantoestanden in de Belgische gevangenissen hem tot een veiligheidsrisico? Of zijn inzet rond de zaak Bahar Kimyongür? Of eerder zijn bezoeken aan ex-voetballer ‘terrorist’ Nisar Trabelsi? De publieke opinie weet van de overbevolking en de bijhorende wantoestanden in de Belgische gevangenissen, die ook in internationale rapporten steevast worden gehekeld, maar we kunnen vermoeden dat menige verantwoordelijke niet zit te wachten op nog een aanklacht meer. En wie bovendien de ‘gevangenissen in de gevangenissen’ aankaart, de high security prisons die na 9/11 uit Amerika ook naar België zijn overgewaaid, wordt wellicht haast vanzelf persona non grata. We kunnen begrijpen dat de overheid nerveus is geworden na zoveel ontsnappingen, maar de grond van de zaak is dat Vervaet als mensenrechtenactivist voor gevangenen een lastpak en een ongewenste klokkenluider is. Het schimmig etiket ‘veiligheidsredenen’ is in het huidige klimaat van ‘de strijd tegen het terrorisme’ een perfect alibi om hem te treffen en, wie weet, een toontje lager te doen zingen. Vervaet hangt immers een ontslag boven het hoofd omdat zijn werkgever vzw Adeppi, die onderwijs in gevangenissen organiseert, afhankelijk is van de goodwill van de gevangenisdirecties en de Belgische penitentiaire overheid. De gevangenisdirecties kunnen, al dan niet onder druk van hoger hand, van vandaag op morgen beslissen dat de lessen Nederlands niet meer hoeven en zo rechtstreeks Vervaets werkgever treffen. Voor wie van terrorisme wordt verdacht, gelden de normale wetten niet meer: men mag onmenselijk en vernederend worden behandeld of uitgeleverd aan staten die het niet nauw nemen met het internationaal humanitair recht. Zo zal België Nisar Trabelsi uitleveren aan de VS en scheelde het geen haar of werd Bahar Kimyongür, geboren en getogen Belg, via Nederland aan Turkije uitgeleverd. Wie met terrorismeverdachten omgaat of hun basisrechten verdedigt, is echter blijkbaar ook verdacht, zo leert de schorsing van Luk Vervaet. De ironie wil dat Vervaet stichtend lid is van het pluralistisch samengestelde Platform voor Vrije meningsuiting en nu zelf een slachtoffer dreigt te worden van ‘de jacht op activisten’ die het Platform al herhaaldelijk aan de kaak heeft gesteld (zoals naar aanleiding van de klacht van Electrabel tegen Greenpeace voor bendevorming). Het kan gewoon niet dat iemand die een overheid herinnert aan elementaire rechtsregels dreigt te worden gebroodroofd: dit is een democratische rechtsstaat onwaardig. Helaas is Vervaet geen alleenstaand geval. De publieke opinie dient te beseffen dat in de nasleep van ‘post 9/11’ een klimaat is ontstaan waarin elke activist, elke NGO, elke vakbond, elke kritische intellectueel kan geviseerd worden. Daarom protesteren wij met klem tegen het Berufsverbot dat Vervaet boven het hoofd hangt. Wij vragen dat zijn schorsing onmiddellijk ongedaan wordt gemaakt en dat Adeppi voorlopig niet overgaat tot ontslag.

Au nom de la Plate-forme pour la liberté d’expression : prof. dr. Lieven De Cauter, cultuurfilosoof, RITS/Kuleuven, prof. dr. Jean Bricmont, fysicus, UCL; Caroline Coopers, algemeen afgevaardigde Vlaams ABVV; Ludo De Brabander, vzw Vrede; Stephan Galon, Hoofd international departement ABVV; Eric Goeman, woord Woordvoerder Attac Vlaanderen, voorzitter Democratie 2000, prof. Rudi Laermans

Co-signataires / Medeondertekend door 15/09/09:

Karel Arnaut, antropoloog, UGent Ginette Bauwens, filosofe, filosofische kring Aurora Prof. dr. Kristel Beyens, Criminologe, VUB prof. dr. Sarah Bracke, godsdienstsocioloog, KULeuven Ludo De Witte, auteur Dirk Casteels, interprofessioneel ACV-militant Saddie Choua, filmmaakster Leen De Backer, curator, M HKA Ir. Ronnie De Fossé, informaticus Herman De Ley, Em.Prof. Ugent prof dr. Paul Delmotte Peter Dupont, journalist, lektor journalistiek dr. Aleidis Devillé, socioloog, K.U.Leuven. Koen Dille, lid Nationaal Bestuur Masereelfonds dr. Nadia Fadil, postdoctoraal onderzoekster sociologie, KUL Serge Alvarez Fernandez, lid LCR, vakbondsafgevaardigde CSC-Transcom Poste Sarah Hermans, huisarts Gilene Khadija Kindts prof. dr. Dirk Jacobs, hoogleraar sociologie, ULB Dirk Lauwaert, schrijver Erwin Vanmol, huiscartoonist Knack dr. Francine Mestrum, lector ULB dr. Stijn Oosterlinck, ASRO, Kuleuven Paul Pataer, voorzitter Vluchtelingenwerk Vlaanderen Frank Roels, em. professor U.Gent prof .dr. Erik Swyngedouw, social geograaf, Manchester University Peter Terryn, jeugdwerker, vzw Chicago. prof. dr. Klaas Tindemans, RITS Mieke Van Damme, Copywriter Prof. dr. Gie van den Berghe, ethicus, Universiteit Gent Leen Van der Vorst, Coördinator IPSOC-Bijscholing Paul Vanden Bavière, journalist Uitpers Geert van Dijck, houtbewerker Karel Vanhaesebrouck, Universiteit Maastricht, Rits Marijke van Hemeldonck, ere-europees parlementslid Saskia Van Nieuwenhove, Journaliste Frank Vercruyssen, acteur, TG Stan Dominique Willaert, Victoria Deluxe Karim Zahidi, UA/UGent.