Bijdrage op de herdenking van Kim en Ken en Robby, Antwerpen, 4 januari 2017

Luk Vervaet

Ik heb veel herdenkingen zien beginnen. Ik heb er ook zien stoppen met de tijd.

Er is maar één herdenking die even vast en regelmatig terugkomt, als de tijd van de klok, als nieuwjaar jaar na jaar, en dat is deze, vandaag 23 jaar na de verdwijning van Kim en Ken, en 14 jaar na die van Robby.  

Elk jaar is het een confrontatie met menselijke droefheid die nooit weggaat, en tegelijk is hier altijd een welkom, een lach, een knuffel en een vriendelijk woord voor iedereen die hier een kring vormt.

Enkele jaren geleden stond Tinny hier nog rechtop. Nu moet ze vaak zitten in een stoel, maar nog altijd rechtop.

Zoals kinderpsychiater Peter Adriaenssens schreef: “Kinderen echt doden zou betekenen dat ze na tien jaar vergeten zijn. Niets van dat. Tinny heeft Kim en Ken echt het eeuwige leven geschonken, hun namen staan voor heel deze generatie in ons geheugen gegrift. Iedere ouder kan van Tinny leren om te houden van zijn kinderen op een manier die de dood overstijgt. En is dat niet het mooiste wat een ouder zijn kind kan schenken: een band die niets, ook geen moord, kan overstijgen.” Wat Peter schrijft over Tinny, geldt ook voor Lieve.

De plek van dit herdenkingsmonument is hard en onbeschermd. Het is hier bitterkoud, naast het koude water, in een koude wind. Alsof om ons te doen beseffen dat hier iets brutaals en wreed en hartverscheurend heeft plaatsgevonden, voor Kim en Ken, voor Robby en al de anderen.

Kim en Ken leven eeuwig voort, schreef Peter Adriaenssen.

Daaraan moest ik denken toen ik enkele dagen geleden met mijn kleinzoon van 5 naar de film Vaiana ging kijken. Het is een nieuwe Disneyfilm, over Vaiana, een Polynesische prinses, zo’n 3000 jaar geleden, die vanop haar eiland de oceaan oversteekt om aan Nefertiti, de godin van de vruchtbaarheid, haar gestolen hart terug te geven. Zonder haar hart, in de vorm van een soort groene fonkelende edelsteen, gingen heel de natuur en al de vissen op en rond de eilanden dood. Nadat Vaiana erin geslaagd is het hart terug te brengen bij Nefertiti, komen alle kleuren terug en heel de natuur en de mensen beginnen te herleven. 

Het is niet mijn bedoeling om hier een filmkritiek te maken, er is zeker veel te zeggen en te schrijven over die film. 

Maar ik moest aan Kim en Ken en Robby denken. Misschien zijn zij de kleine hartbezorgers, die ons terug een hart geven, net als Vaiana deed bij de godin van de vruchtbaarheid. Boodschappertjes met een missie, die ons terug doen openbloeien en ons terugbrengen naar wat een mens eigenlijk moet zijn.  

Kim en Ken en Robbie doen ons hart weer kloppen voor de onschuld van een kind zoals zijzelf. Maar ook een hart voor een kind onder de bommen van de oorlog in Syrië of Gaza, voor een kind op de vlucht dat verdrinkt in de Middellandse zee, voor een kind dat omkwam bij een aanslag, voor een kind dat doodging aan asbest, voor elk kind dat mishandeld wordt, voor elk kind dat bedelt in een straat in Brussel, voor elk kind in een gevangenis.     

In 2006 schreef Tinny : “waarom is de hele wereld rondom ons een slagveld, een puinhoop ? Mijn antwoord is er een van liefde en menselijke solidariteit. Het is het enige dat we kunnen doen. Er mee ophouden om van niets te willen weten. Ons leren weren tegen hen die onze rechten negeren. Respect opbrengen voor ieder ander mens, hier of in de arme landen. Bruin of blank, geel of groen, met een ander geloof, met een ander seksueel gedrag, allemaal mensen. Alle obstakels en grenzen weghalen en leren elkaar een hand te geven.” Wat Tinny 11 jaar geleden schreef is vandaag misschien nog meer waar.

We staan hier niet voor of naast elkaar, maar in een cirkel. Geen vicieuze cirkel, maar een cirkel van eenheid en kracht en bescherming van wat ons allen dierbaar is. Zoals Tinny zei : “misschien is dat het enige wat we vandaag kunnen doen”.

(Alle citaten uit het boek : Tinny Mast, Altijd op zoek, mijn alfabet voor Kim & Ken, Uitgeverij Van Halewyck, 2006; Kim & Ken, mes enfants disparus, Editions Luc Pire)