De gevangenissen de-radicaliseren : Islam en moslimgevangenen als ‘usual suspects’. (part one)
door Luk
Vervaet, voormalig leraar in de gevangenissen.
In
haar voorwoord op Bloot of Boerka, een boek van Eric Hulsens dat
binnenkort verschijnt1,
beschrijft Hélène Passtoors2 het
politiek klimaat in Europa, na haar decennia lang verblijf in Afrika
en Zuid-Amerika. « Wat mij het diepst schokte na mijn
terugkeer naar België was een Europees publiek in de ban te zien van
oorlogstaferelen en krijgsvoortgangsrapporten. Een fenomeen dat ik,
althans in Europa, alleen kende van de verhalen van mijn ouders die
in 1944 hun oren plakten aan een krakende illegale kortegolfradio om
op de BBC de voortgang van de Geallieerden op de voet te volgen en te
tekenen op een al even illegale landkaart.. »
Het
doet goed om een stem te horen die ons als het ware van buitenaf
bezig ziet en ons met de neus op een realiteit drukt, waar we ons nog
nauwelijks van bewust zijn.
Het
oorlogsklimaat, waarover Hélène Passtoors schrijft, is er intussen
alleen maar erger op geworden. Het nieuws en de verklaringen van onze
politici sinds het begin van dit jaar, lijken wel op een
oorlogsverslaggeving. Alsof we in middenin oorlogsgebied zitten. In
een soort belegerde vesting, waar alleen de oproep om zich naar de
schuilkelders te begeven ontbreekt.
« Islamist,
fundamentalist, salafist, jihadist, ISIS, Daech, Boko Haram,
terro-delinkwent, OCAD, terrorismedreiging
niveau 1, 2, 3 of 4.. » het zijn allemaal begrippen
die zich een weg hebben gebaand in onze woordenschat.
Ook al weten we
niet wat al die woorden precies betekenen, of welke lading ze dekken,
de smell of fear, de
taste of war die ze met zich meevoeren is door iedereen
begrepen. Dit oorlogsklimaat tekent het kader waarbinnen
maatschappelijke problemen vanaf nu zullen aangepakt worden.
Waaronder de radicalisering binnen de gevangenissen. De gevangenis,
zo luidt het, zou (mede)verantwoordelijk zijn voor de productie van
nieuwe Jihadisten.
Wat
schuilt er achter het nobele objectief om dit fenomeen te stoppen ?
Wie
de humanitaire facade doorprikt, stelt vast dat de-radicalisering in
werkelijkheid draait om criminalisering van opinies, die als radicaal
worden bestempeld en die zo het risico zouden inhouden op het plegen van een
terroristisch misdrijf. De de-radicaliseringspolitiek creëert een
systeem van verdenking en vermoeden van schuld in de toekomst, zonder
dat daar vandaag een materieel feit of een criminele daad moet aan
beantwoorden. Het klasseren van de kenmerken van delinkwenten
(bijvoorbeeld van moordenaars op basis van ouderdom, afkomst, werk,
gedrag, familiale toestand, buurt, schoolcarrière enzovoort ..) om
op die manier een risicogroep te definiëren, die kans maakt om in de
toekomst een gelijkaardig misdrijf te plegen, is niet nieuw, en heeft
overigens ook nooit gewerkt. Wat nieuw is, is dat islam als religie
en de moslims onder de gevangenen gestigmatiseerd worden als de
‘usual suspects’ voor alles wat met (toekomstige) terreur te
maken heeft.
Het
invoeren van een risicoklassement onder de gevangenen, gebaseerd op
vermoeden en verdenking, en het daarop volgende afzonderen van
een deel van die moslimgevangenen in totaal of gedeeltelijk isolement, zonder dat daartegen beroep mogelijk is, zijn de
hoofdkenmerken van de aangekondigde maatregelen. Op die manier doen
Amerikaanse concepten hun intrede in ons gevangenissysteem, waarbij
Guantanamo staat als symbool. Laten we dus voor mijn part een andere term
toe te voegen aan onze oorlogswoordenschat. Die van de
vootschrijdende « guantanamisering » van onze
gevangenissen.
1 Voor
meer info over dit boek, zie www.antidote.be
2 Hélène
Passtoors is Belgische journaliste, schrijfster en taalkundige. Ze
nam deel aan de bevrijdingsstrijd van het African National Congress
of South Africa (ANC) en was politieke gevangene onder het
apartheidsregime in Zuid-Afrika.
Commentaires