De monsterlijke Taliban en wij
 |
| Een Afghaanse boer na een Amerikaanse luchtaanval |
De titels in het nieuws van de afgelopen week klonken net zo: de fundamentalistische, islamitische Taliban zijn terug. De barbaarse Taliban nemen stad na stad in, Kaboel valt hun handen. In een tijdspanne van een tiental dagen vluchtte het regime dat het Westen in dat land had geïnstalleerd en gaf een leger van 300.000 man zich over aan een guerrillaleger van zo’n 75.000 man.
De snelheid verraste iedereen. Ook al wist wie
de oorlog een beetje had gevolgd dat een Westerse nederlaag onvermijdelijk was.
Aan de hand van geheime documenten toonde Wikileaks[1]
10 jaar geleden al aan dat het verzet van de Taliban aan de winnende hand was en
in alle uithoeken van het land verspreid zat. Matthew Hoh, een Amerikaanse
legerkapitein, die in september 2009 uit protest tegen de Afghaanse oorlog ontslag
nam, beschreef het Afghaanse verzet als volgt: "De Pashtun-opstand is
samengesteld uit talloze lokale groepen. Hij wordt gesteund door het volk dat
zich keert tegen de eeuwenlange aanvallen op hun land, cultuur, tradities en
religie. Voor mij vecht de grote meerderheid van de opstandelingen niet voor de
witte vlag van de Taliban, maar eerder tegen de aanwezigheid van buitenlandse
soldaten en tegen de belastingen die hen werden opgelegd door een
niet-representatieve regering in Kabul."[2]
De Verenigde Staten (VS) en zijn geallieerden, waaronder België, lijden een historische nederlaag, vergelijkbaar of nog erger dan de nederlaag in 1975 tegen de communistische Vietcong en de Noord-Vietnamezen.
Net als bij de schandelijke aftocht toen, horen we geleerde professoren en specialisten zeggen dat de Amerikanen een historische vergissing maken door zich op deze manier terug te trekken en het land en zijn bevolking in de steek te laten. Alle democratische verworvenheden, zeggen ze, zoals de rechten van de vrouw, die er door het Westen de afgelopen twintig jaar zijn binnen gebracht, dreigen verloren te gaan. Net zoals de kobalt, lithium en andere mineralen waaraan Afghanistan rijk is, zo voegde een nuchtere en opmerkzame specialist eraan toe.
En we zijn
natuurlijk humanitair en we zijn voor de mensenrechten, maar dat heeft zo zijn
beperkingen: wat ons het meest interesseert is hoe we de vluchtelingenstromen die
op ons afkomen kunnen stoppen. En hoe we kunnen beletten dat het terrorisme in
onze landen weer opflakkert nu de Taliban terug aan de macht zijn. Waarbij men
vergeet te vermelden dat het precies de oorlog tegen Afghanistan was die meer
aanslagen in Europa uitlokte dan ooit het geval was in de periode voordien.
Over de
rechten van de vrouw
Wat de humanitaire commentaren over Afghanistan betreft vraag ik me af waarom dezelfde Westerse coalitie die Afghanistan was binnengevallen dan twee jaar later ook Irak van de kaart veegde, daar waar de rechten van de vrouw wél gerespecteerd werden. Men vraagt zich af waarom een land als Saoedi-Arabië, dat de vloer veegt met de rechten van de vrouw, nog steeds behoort tot onze intieme vriendenkring. Waarom we toelaten dat de Palestijnse bevolking in Gaza in een openluchtgevangenis zit opgesloten, zonder voldoende water of elektriciteit: zijn daar dan geen vrouwen en kinderen?
Of ook deze bedenking: zijn
de rechten van de vrouwen in het Westen ooit afgedwongen door een buitenlandse
interventie? Werd ons land gebombardeerd om het te dwingen de vrouwen stemrecht
toe te kennen in 1948, of om er de vrouwen toe te laten een bankrekening te openen zonder toestemming van hun man, een recht dat hen pas werd toegekend in 1976? Werd Frankrijk gebombardeerd omdat vrouwen er tot 1965 niet mochten werken zonder toestemming van hun man? Of wil men ons zeggen dat Afghaanse vrouwen nu eenmaal
achterlijker zijn dan de Westerse?
Men zou
bijna vergeten waarom het twintig jaar geleden allemaal begon
De oorlogsverklaring van de VS aan Afghanistan in 2001 had niets vandoen met het brengen van beschaving of met mensen- of vrouwen- of kinderrechten. Maar alles met Westerse wraak omwille van de aanslagen in New York op 11 september 2001.Wraak tegen een van de armste landen ter wereld. Wraak tegen een bevolking van zo’n 28 miljoen mensen. Tegen die oorlog hebben de Taliban zich met alle middelen proberen te verdedigen. Zoals beschreven in het boek uit 2010, "My life with the Taliban" van Abdul Salam Zaeef, de Afghaanse ambassadeur van de Taliban in Pakistan.
Amerika had
Osama Bin Laden, die zich op Afghaans grondgebied bevond, aangeduid als de
verantwoordelijke voor de aanslagen in New York. De jacht op Ben Laden was toen
al enkele jaren aan de gang. De aanslagen in 1998 tegen de Amerikaanse
ambassades in Nairobi en Tanzania bezorgden Bin Laden een plaats op de
Amerikaanse lijst van de “10 most wanted”. Na die aanslagen had toenmalig
president Clinton raketten laten afvuren op Afghanistan en werden aan het land
harde economische sancties opgelegd. De VS eisten de uitlevering van Osama Bin
Laden. Er bestond geen uitleveringsverdrag tussen de VS en Afghanistan en de Talibanregering
antwoordde dan ook op de Amerikaanse vraag in drie punten.
Eén. Als de
VS kunnen aantonen dat Osama bin Laden verantwoordelijk is voor de aanslagen
dan moeten ze die bewijzen neerleggen bij het Hoogste gerechtshof in
Afghanistan. Als er bewijs is, dan zal bin Laden gestraft worden volgens de
Islamitische sharia.
Twee. Als
dit niet aanvaardbaar is voor de VS, omdat die de Islamitische staat van
Afghanistan niet erkennen, dan stelt Afghanistan voor om drie procureurs van
drie Islamitische landen aan te duiden en hem te berechten in een vierde Islamitisch
land. Amerika kan daar zijn zaak tegen bin Laden bepleiten. Als hij schuldig
wordt bevonden, zal hij veroordeeld worden voor zijn criminele daden.
Drie. Als
ook dit voor de VS onaanvaardbaar is, dan belooft Afghanistan om bin Laden alle
middelen te ontnemen die hem in staat stellen enig bereik te hebben in het
buitenland en hem alleen toe te laten een bestaan als vluchteling te leiden in
Afghanistan.
Amerika
wees de drie voorstellen van de hand en eiste de onvoorwaardelijke uitlevering
van bin Laden. Er kwam zelfs geen tegenvoorstel om een derde land aan te wijzen
dat bin Laden zou kunnen berechten. Evenmin was het Internationaal Gerechtshof
van de Verenigde Naties in Den Haag een optie die aanvaardbaar was voor de VS.
Die Amerikaanse positie was onaanvaardbaar voor de Taliban. Zij stelden terecht
dat dit zou betekenen dat de VS in de hele wereld vrij spel hadden om eender
wie te doen uitleveren. En dat het standpunt van de VS betekende dat er volgens
hen geen justitie bestond in de Islamitische wereld, en dat zij niet in staat
zouden zijn de rechten van het volk te beschermen en criminelen te straffen.
Na de
aanslagen tegen de ambassades schreef het Afghaanse ministerie van buitenlandse
zaken in een brief aan de Amerikaanse ambassade in Pakistan, dat “Afghanistan
geen intentie heeft om de Verenigde Staten van Amerika schade toe te brengen,
niet nu, en niet in de toekomst. Wij steunen geen aanval op de VS onder welke
vorm dan ook en we zullen ook iedereen beletten om het Afghaans grondgebied te
gebruiken voor zulke aanval”. Niets mocht baten.
En toen
kwamen de aanslagen in New York op 11 september 2001
Na de
aanslagen in New York organiseerden de Afghaanse autoriteiten zo snel als
mogelijk een persconferentie en veroordeelden ze de aanslag in een officieel communiqué:
“In de naam van de genadige en barmhartige God. We veroordelen ten strengste
wat er gebeurde in de VS tegen het World Trade Center en het Pentagon. We delen
in de rouw van allen die hun dierbaren verloren tijdens deze aanslagen.
Iedereen die hiervoor verantwoordelijk is moet voor het gerecht worden
gebracht. Wij willen gerechtigheid en we vragen Amerika om geduldig te zijn en
voorzichtig in de acties die het wil ondernemen”. De Taliban hadden immers al
snel begrepen dat zij in het vizier van de VS zouden komen te liggen. Ook al
dacht de hoogste leider van de Taliban, Mullah Mohammad Omar er toen nog anders
over. Hij schatte dat er maar “10 procent kans bestond dat de VS meer zouden
doen dan dreigen, en dat een aanval onwaarschijnlijk was”. En dat Afghanistan, net
als in 1998, moest wachten op bewijzen tegen Bin Laden om verdere actie tegen hem
te ondernemen.
De
Afghaanse ambassadeur in Pakistan schreef in naam van de Taliban een brief aan
Bush en het Witte Huis waarin hij uitlegde hoe dramatisch de toestand in het
land was, na twintig jaar onophoudelijke oorlog en interne strijd. En hoe de
bevolking werd geconfronteerd met honger, droogte en vluchtelingenstromen: “We
hebben alles verloren gedurende de oorlog. Wij hebben geen politieke of
economische macht. We willen niet meer vechten, en we hebben er ook de kracht
niet meer voor. We vragen om dialoog en niet om oorlog”.
Niets
hielp.
Operation Enduring Freedom
De VS wilden
helemaal geen politionele of juridische actie om de daders van de aanslagen in
New York te arresteren en te berechten. Ze wilden wraak en wel onmiddellijk. Ze
verharden hun eisen. Niet alleen meer de uitlevering van bin Laden. Maar ook onbeperkte
toegang tot eender welke plaats in Afghanistan voor zoekoperaties van het
Amerikaanse leger. Ook moest de Talibanregering aftreden, een brede coalitie die
mensen- en vrouwenrechten respecteerde, moest de macht overnemen.
Op 7
oktober 2001, onder de naam van “Operation Enduring Freedom”, viel een
monstercoalitie onder leiding van de VS Afghanistan binnen. Volgens de NAVO ging
het om “een van de grootste coalities uit de geschiedenis, bestaande uit 130.000
soldaten uit 50 NAVO- en andere bevriende landen”.[3]
Wat een blitzkrieg moest worden om Al
Qaida uit te schakelen en de Taliban, die hen onderdak had verleend, omver te
werpen zou een oorlog worden die twintig jaar duurde.
Een oorlog
die de Nato, onder leiding van de VS, dacht te winnen dankzij zijn technologische
superioriteit, door massaal te bombarderen met vliegtuigen of drones, door zich
op te sluiten in militaire basissen, afgesneden van de bevolking, van waaruit
ze aanvallen lanceerden. Dat alles ging gepaard met massale arrestaties en foltering van
gedetineerden in de militaire basis van Bagram, gevolgd door de opening van het
folterkamp Guantanamo op Cuba voor zo’n achthonderd Afghaanse en internationale
moslims, beschuldigd van terrorisme. De Taliban ontsnapten grotendeels aan de
bombardementen en arrestaties door zich terug te trekken naar een grensgebied in
Pakistan. In 2009, verplichtten de VS Pakistan om dat grensgebied te ontruimen
en zo’n 250.000 mensen in vluchtelingenkampen op te sluiten. Zo gebeurde. Een
maatregel die de haat onder de bevolking alleen nog maar deed toenemen. Intussen
werd in Afghanistan de oude Taliban die naar Pakistan was gevlucht in de afgelopen
20 jaar vernieuwd met jonge strijders, die zich onder de plattelandsbevolking bewogen
als een vis in het water. Ze opereerden als een guerrillaleger, dodelijke
aanslagen in de steden incluis. Ook al is er geen vergelijk tussen de
ideologieën, schreef Tariq Ali in de Guardian in 2012, ze opereerden net als de
Vietnamese, Chinese of Cubaanse guerrillalegers, net als Giap, Mao of Che
Guevara.
De
menselijke en financiële prijs van de oorlog was verschrikkelijk. Volgens een
van de onderzoeksinstituten over de oorlog kwamen als direct gevolg van 20 jaar
oorlog tussen de 218000 en 241.000 mensen om het leven. [4]
Zeven jaar na het begin van de oorlog schreef Oxfam dat de VS “65.000 dollar
per minuut uitgaven om de Taliban te verslagen”[5].
De kostprijs van de oorlog zou oplopen tot 2000 miljard dollar. En gedurende al
die jaren zat 60% van de Afghaanse bevolking die leeft op het platteland zonder
werk.
Geen
onderzoek naar de misdaden van de beschaving brengers
 |
| Dostum en Ghani |
Nemen we enkele voorbeelden uit de provincie Kunduz. Taliban strijders gaven zich daar in 2001, kort na de Amerikaanse invasie, over aan de Amerikaanse troepen en aan generaal Rashid Dostum. Deze laatste werd later eerst vicepresident en nog later legermaarschalk onder huidig president Ghani. Dostum liet toen de Talibangevangenen opsluiten in metalen containers. De meerderheid van de 2000 gevangenen stikten, wie nog leefde werd doodgeschoten[6]. Acht jaar later, ook in Kunduz, dropten de vliegtuigen van de coalitie bommen op een menigte mensen die benzine aan het overhevelen was uit twee tankwagens, die vastzaten bij een oversteek van de rivier. Tenminste 142 burgers werden levend verbrand.[7] In 2015 werd in Kunduz een ziekenhuis gerund door Artsen zonder Grenzen (AZG) aan flarden geschoten vanop een Amerikaans oorlogsschip. Daarbij kwamen ten minste 42 patiënten en medisch personeel om en werden vele anderen gewond. Op 11 maart 2012 slachtte de Amerikaanse sergeant Robert Bales twee Afghaanse families af. 16 mensen in totaal, in de dorpen Balandi en Alkozai in het Zuiden van Afghanistan. Daarna stak hij de lichamen in brand. Sumad Khan, een Afghaanse boer verloor 11 leden van zijn familie in deze slachtpartij: zijn vrouw, vier meisjes tussen twee en zes jaar, vier zonen tussen acht en twaalf jaar, en twee andere naastbestaanden[8]. Ik ken de naam niet van die Afghaanse kinderen. En we zullen die wellicht ook nooit kennen.
Ter herinnering,
de Belgische medeplichtigheid
Voor de
oorlog begon beklaagde de Afghaanse ambassadeur in Pakistan zich al over de arrogante
houding van de Belgische ambassadeur: “ik heb met alle ambassadeurs een goed
contact”, schrijft hij, “alleen de Duitse en de Belgische ambassadeur zijn
onbeleefd, brutaal en arrogant. Beiden hadden alleen maar vooroordelen tegen
ons, en de kwestie van de vrouwen was het enige waarover ze wilden discuteren”.
In 2008, na zeven jaar deelname aan de oorlog, besliste België zijn engagement
in de Amerikaanse oorlog in Afghanistan nog op te drijven. Toenmalig minister
De Crem antwoordde als volgt in de Kamer van Volksvertegenwoordigers op de
voorzichtige kritiek van de partijen Ecolo/Groen en de Vlaamse socialisten: “U
bent geïsoleerd. U bevindt zich in het kamp van Osama Ben Laden en zijn
vrienden bommenleggers en verkrachters. U bent een objectieve bondgenoot van
die bommenleggers en van hen die de oren afsnijden van meisjes als die naar
school willen gaan. Uw woorden zijn onredelijk en respectloos tegenover de
Belgische soldaten die ginder aanwezig zijn”. Op 28 januari 2011 schreef Le
Soir : "In drie jaar tijd, tussen het tijdperk Flahaut (PS) en het tijdperk De
Crem (CD&V) steeg het totaal aantal Belgische militairen in Afghanistan van
360 naar 626."
Van 6 tot 8
oktober 2013, onder leiding van de minister van Defensie en enkele generaals, bezocht
een CD&V, CDH, MR, Open VLD, N-VA, Ecolo-Groen, PS en Vlaams Belang
delegatie de Belgische soldaten in Afghanistan. Het parlementaire bezoek
eindigde met een toespraak van de vertegenwoordiger van het Vlaams Belang: “De
voorzitter van de Commissie, de heer Filip De Man (Vlaams Belang) sprak de
Belgische militairen namens de hele delegatie. Hij sprak zijn bewondering uit
voor de professionaliteit waarmee de soldaten hun missie uitvoeren en bedankte
hen voor dit gedenkwaardige bezoek. Hij benadrukte dat, volgens het adagium
"een beeld zegt meer dan duizend woorden", een bezoek aan de troepen
in operatie zeer verrijkend is voor een diepgaand begrip van de lokale context. [9]
In de
maanden en dagen voor de Amerikaanse terugtrekking verlieten alle nog aanwezige
Europese troepen in alle stilte Afghanistan. Associated Press (AP) publiceerde een lijst die we helemaal niet gewoon zijn onder ogen te krijgen. Die lijst gaat als volgt: “Verlieten
Afghanistan: Duitsland, Polen (33.000 Polen vochten er de afgelopen 20 jaar), Roemenië,
Italië (53 soldaten stierven er en 723 werden gewond), Georgië, Roemenië, Noorwegen,
Denemarken, Estonia en Nederland. Spanje ging weg op 13 mei, Zweden op 25 mei, België
op 14 juni. Ook Portugal, Tsjechië, Slovenië, Finland, Albanië, Noord-Macedonië
en Luxemburg trokken hun klein contingent terug”. [10]
Schandelijk
einde van een monstercoalitie voor een misdadige oorlog.
[4] https://watson.brown.edu/costsofwar/figures/2021/human-and-budgetary-costs-date-us-war-afghanistan-2001-2021
[6] https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/warlord-abdul-rashid-dostum-back-in-the-fray-as-taliban-overwhelm-afghan-north/articleshow/8526930
Commentaires