Onder Trump wordt het folterkamp van Guantanamo een gevangenis voor 30 000 migranten
Voorpost van het moderne fascisme
De gevangenis in Guantanamo Bay werd twee decennia geleden geografisch buiten het grondgebied van de VS gevestigd, op het eiland Cuba, in een zone onder militaire bezetting van de VS. Sinds de revolutie in 1959 eist Cuba tevergeefs de teruggave van dit stuk van zijn grondgebied terug. De installatie op Cuba van een gevangenenkamp voor honderden moslims was een verklaring aan de wereld dat Guantanamo een constructie was die buiten elk wettelijk kader viel. Noch de wetten van de VS, noch de internationale humanitaire akkoorden en conventies, aangenomen sinds de tweede wereldoorlog, zouden er van toepassing zijn. Wie wil begrijpen waarom er geen enkele internationale resolutie nog enig effect heeft als het gaat over de genocide in Gaza, moet teruggaan naar de wetteloosheid van Guantanamo.
Hoe Biden de rode loper uitrolde voor Trump
Voor hij uit het Witte Huis verdween liet de voormalige VS-president Joe Biden midden januari nog elf Jemenitische gevangenen vrij en liet hij ze overbrengen naar Oman. Een maand eerder liet hij de 59-jarige Tunesiër Ridah Bin Saleh al-Yazidi vrij en overbrengen naar Tunesië. De man zat twintig jaar in Guantanamo zonder enige vorm van aanklacht of proces. Nog in december liet hij een Keniaanse gevangene vrij en overbrengen naar Kenia. De man zat veertien jaar in Guantanamo. Na de vrijlatingen liet het Amerikaanse leger liet weten dat er nu nog 15 gevangenen overblijven, waarvan er drie in aanmerking komen voor vrijlating. Nog drie anderen moeten voor de Periodic Review Board verschijnen, een commissie die oordeelt over vrijlating of verdere detentie zonder inbeschuldigingstelling.
Net als Obama, deed Biden niet wat hij plechtig beloofd had en waartoe zijn laatste dagen als president hem machtigden: het kamp van de schande van Guantanamo voor eens en voor altijd sluiten, de basis ontruimen en zorgen voor de reparatie van het leed (en de folteringen) dat aan de honderden onschuldige gevangenen is aangedaan. Onder Obama en Biden werden dan wel meer Guantanamo gevangenen vrijgelaten dan tijdens het eerste maandaat van Trump, de Democraten lieten niet alleen Guantanamo bestaan maar zorgden voor zijn uitbreiding en perfectionnering.
Zo werd in 2022 beslist om een compleet nieuw hospitaal te bouwen in Guantanamo voor de hallucinante som van bijna een half miljard dollar (454 miljoen). Een hospitaal dat moet dienen voor de meer dan 5000 militairen en ander personeel op Guantanamo. De bouw moet volgens de planning af zijn in augustus 2027.
Net als onder vorige regeringen sloten ook Obama en Biden Cubaanse en andere vluchtelingen uit de Caraïben op in Guantanamo. Het gaat weliswaar om ‘slechts’ om enkele tientallen mensen, precieze aantallen zijn niet bekend, net zoals er over hun detentieomstandigheden weinig naar buiten komt. Ze worden vastgehouden in een afgescheiden sectie van de terreurverdachten, in het “Migrant Operations Center” (MOC). In augustus 2024, besteedde Biden het beheer van dit detentiecentrum uit aan een privémaatschappij voor een bedrag van 163,4 miljoen dollar. (2)
Net als de terreurverdachten bevinden ook deze gevangen migranten zich in een juridisch no-mans land, op een militaire basis die buiten de geldende immigratiewetten valt. Ook zij hebben te maken met praktijken als het afluisteren van hun telefoongesprekken met hun advocaten, met de verplichting om lasbrillen te dragen tijdens het transport door de basis, in sommige gevallen zijn ze gehuisvest in onbewoonbare ruimtes met ratten en met toiletten die overlopen. (3)
Door niet aan het bestaan zelf van Guantanamo te raken, rolden de Democraten de rode loper uit voor Trump en zijn fascistische entourage om vandaag met Guantanamo te doen wat ze sinds jaren zinnens zijn en publiek aankondigden.
Een fascistisch discours
Al jaren tevoren lieten Trump en co de alarmbellen rinkelen door aan te kondigen dat zij Guantanamo nooit zouden sluiten, en dat ze ook de folterpraktijken niet zouden stoppen.
Enkele voorbeelden.
In februari 2016 titelde de Washington Post: “Trump says ‘torture works,’ backs waterboarding and ‘much worse’: Trump zegt dat foltering werkt en dat hij de praktijk van waterboarding en nog veel meer steunt. (4)
Ook nog in 2016, tijdens een vraag-en-antwoordsessie in het Sleep Inn Conference Center, kon men het volgende horen uit de mond van een militair die dienst had gedaan in Guantanamo van 2004 tot 2005. Houd bij het lezen van zijn uitspraken voor ogen dat het precies in 2004 is dat inspecteurs van het Rode Kruis het Amerikaanse leger in Guantánamo beschuldigden van “daden van vernedering, eenzame opsluiting, blootstelling aan extreme temperaturen en het gebruik van ondraaglijke houdingen”. En in mei 2005 noemde Amnesty International Guantánamo de “moderne Goelag”. Maar ziehier wat de militair erover te zeggen had: “Iedereen die Guantanamo gezien heeft, weet dat we ons als Amerikanen in allerlei bochten wringen om te zorgen voor het welzijn van deze radicaalislamitische terroristen. Diabetes is de ziekte waaraan ze het meest lijden in Guantanamo Bay omdat ze zo goed te eten krijgen. Ze krijgen gezondheidszorg van wereldklasse, 300 kanalen satelliettelevisie, draadloze koptelefoons en recreatietijd. Er wordt daar heel goed voor deze jongens gezorgd. Als je met gevangenisfunctionarissen praat, is Guantanamo Bay net zo goed of beter dan alle gevangenissen die we hier in de Verenigde Staten hebben. Het is er veilig en de bewakers doen er fantastisch werk. Links houdt de mythe in stand dat Guantanamo Bay een soort goelag is, een zonde, iets dat als propaganda tegen Amerika kan gebuikt worden. Maar als we in oorlog zijn met de radicale islam, met het islamisme, dan is er geen betere plek om die mensen te huisvesten en te ondervragen dan Guantanamo Bay, daar moeten we niet bang voor zijn en degenen die het kamp gezien hebben begrijpen dat.”(5)
Aan het woord was Pete Hegseth, een legerveteraan uit de oorlogen tegen Afghanistan en Irak, wiens militaire eenheid ook dienst had gedaan in het Guantanamokamp. Het is precies die man, meerdere malen beschuldigd van seksuele aanranding en dronkenschap, die in 2025 Trump’s nieuwe minister van defensie wordt.
Op 26 januari 2017, vijftien jaar na de opening van Guantánamo en enkele dagen na zijn intrede in het Witte Huis als 45° president van de VS, verklaarde Trump opnieuw, ditmaal in een interview op de zender ABC, over de folteringen in Guantanamo: “Ik sprak met mensen op de hoogste niveaus van de inlichtingendiensten en ik stelde hen de vraag: Werkt het? Werkt martelen? En het antwoord was: Ja, absoluut!”.(6)
In januari 2018, in zijn State of the Union-toespraak, kondigde Trump aan dat hij het voornemen van zijn voorganger Obama om Guantanamo te sluiten naar de vuilnisbak verwees als “een teken van softheid in de strijd tegen het terrorisme”. “Ik heb mijn minister van Defensie, James Mattis, opgedragen, zo zei Trump, om ons militaire detentiebeleid opnieuw te bekijken en de detentiefaciliteiten in Guantánamo Bay open te houden”. Hij voegde eraan toe dat hij verwachtte dat er in de toekomst “in veel gevallen nieuwe gevangen terroristen naar het kamp zouden worden gestuurd”. (7)
In 2025 is het dek helemaal van de dam
Het arresteren en deporteren van illegale migranten is niet nieuw. Zo werden er in het laatste jaar van de regering Biden gemiddeld 310 mensen per dag buitengezet.(8) Maar sinds Trump aan de macht kwam lanceerde hij een jacht op mensen zonder papieren zonder voorgaande. Met nazi-slogans als “Zij vergiftigen ons bloed, zij zijn de binnenlandse vijand” kondigde hij zijn plan aan om een miljoen illegale immigranten per jaar te arresteren en te deporteren. De Trump regering eist nu van ICE (Immigration and Customs Enforcement) dat ze het aantal arrestaties opdrijven tot 1800 per dag.(9)
De scènes zijn schrijnend. Enkele dagen na zijn investituur werden al 4500 mensen zonder papieren opgepakt in grote steden als New York, Denver, Chicago, Los Angeles en Boston, geboeid en op militaire vliegtuigen gezet richting Zuid-Amerikaanse landen. Het zijn raids op nationaal niveau waarbij ook wordt binnengedrongen in scholen, hospitalen en religieuze gebouwen. Alle mensen zonder papieren die ooit beschuldigd zijn van een miniem misdrijf zoals een winkeldiefstal, ook zij die daarvoor nooit veroordeeld zijn, komen in aanmerking voor deportatie. De jacht op migranten werd in een wet gegoten die de naam draagt van Laken Riley Act, genoemd naar Laken Riley, een 22-jarige universiteitsstudente in 2024 tijdens het joggen werd vermoord door een Venezolaanse man zonder papieren. De wet werd gestemd mét en dankzij de steun van 12 democratische senatoren en 46 democratische volksvertegenwoordigers.
Op 29 januari 2025 gaf Trump zijn Ministerie van Defensie en van Binnenlandse Veiligheid de opdracht om in Guantanamo een gevangenis voor “30 000 criminele illegale vreemdelingen” op te zetten (10), waar exact dezelfde regels zullen gelden als in het Guantanamo van vandaag. Onbeperkte detentie inbegrepen. Trump: “We hebben 30.000 bedden in Guantánamo om de ergste criminele illegale vreemdelingen die het Amerikaanse volk bedreigen, vast te houden. Sommigen van hen zijn zo slecht dat we andere landen niet eens vertrouwen om ze vast te houden. Omdat we niet willen dat ze terugkomen, sturen we ze naar Guantánamo, het is een moeilijke plek om weg te komen.”
Zoals steeds is het een aankondiging op zijn Trump’s: het is gewoon onmogelijk om in Guantanamo zoveel migranten op te sluiten, het detentiecentrum heeft op dit ogenblik een maximumcapaciteit van 400 personen. Maar het signaal is gegeven.
Wat er met Guantanamo gebeurt leert ons in elk geval twee dingen. Vooreerst iets over de fameuze tegenstelling tussen links en rechts, tussen Democraten en Republikeinen en bij uitbreiding over Labour en de Conservatives en andere variaties op hetzelfde. De eersten vijlen van het systeem de scherpe kanten af. Maar wat de twee samenhoudt en bindt is het intact laten en het doen voortbestaan van het systeem. Ten tweede is het een waarschuwing dat onderdrukking en fascisme altijd begint met het ophitsen van de mensen tegen “de monsters”, tegen “de ergsten onder de ergsten”, om zich vervolgens te keren tegen een alsmaar grotere groep van ongewensten.
De werken in Guantanamo kunnen beginnen. Het verzet ertegen ook.
nota's
(1) https://www.andyworthington.co.uk/2025/01/13/photos-and-report-close-guantanamo-vigils-marking-the-23rd-anniversary-of-the-prisons-opening-january-11-2025/
(2) https://www.dropsitenews.com/p/trump-guantanamo-immigration-cuba-detention
(3) https://www.nytimes.com/2024/09/19/us/politics/migrants-guantanamo-bay-cuba-detention
(4) https://www.washingtonpost.com/politics/trump-says-torture-works-backs-waterboarding-and-much-worse/2016
(5) https://www.minotdailynews.com/news/local-news/2016/09/military-vet-says-guantanamo-bay-prison-should-not-close/
(6) https://abcnews.go.com/Politics/president-trump-tells-abc-news-david-muir-absolutely/story?id=45045055
(7) https://www.theguardian.com/us-news/2018/jan/30/guantanamo-bay-trump-signs-executive-order-to-keep-prison-open
(8) https://politicalwire.com/2025/01/28/trump-ramps-up-deportation-effort-after-slow-start/
(9) https://nypost.com/2025/01/28/us-news/trump-admin-gives-ice-quota-of-1800-arrests-per-day/
(10) https://thehill.com/homenews/administration/5113897-trump-guantanamo-bay-migrants/
Commentaires